همه چیز در مورد مناقصه | جلسات و اسناد مناقصه

همه چیز در مورد جلسات و اسناد مناقصه

یکی از روش های قانونی و حقوقی که سال های زیادی است برای خرید و فروش خدمات و کالاهای مختلفی از ان استفاده میشود، مناقصه میباشد. اصولا در این روش قانونی تمام پیشنهادها برای خرید کالا مورد نظر در یک زمان خاص مورد بررسی قرار میگیرد و در نهایت با پایین ترین قیمت ممکن شی مورد نظر به فروش میرسد. بر اساس اسناد مناقصه میتوان گفت که کیفیت کالا و شی مورد نظر تامین می گردد و در این جلسه رقابتی تمامی تعهدات موضوع معامله اصولا به فرد مناقصه گری که کمترین قیمت پیشنهادی را ارائه میدهد، واگذار میگردد.

واژگان و اصطلاحات کاربردی در مناقصه (مناقصات)

کلمات تخصصی بسیاری در مناقصه و مزایده استفاده می شود که گاهی به گوش مخاطب نا آشنا و نامفهوم است. واژگانی مانند:

• مناقصه: عملی است که در آن افراد به رقابت با یک دیگر می پردازند، برای دستیابی به خدمت یا یک ارزش با قیمت مناسب و مطلوب.


• مناقصه گزار: دستگاه یا سازمانی که با توجه به مقررات تصویب شده در مجلس شورای اسلامی مناقصه را برگزار میکند.


• مناقصه گر: شخص یا سازمان حقیقی یا حقوقی است که دعوت مناقصه را می پذیرد و در جلسه مناقصه با توجه به شرایط خود شرکت می کند.


• کمیته فنی بازرگانی: این کمیته تشکیل شده از حداقل 3 کارشناس فوق حرفه ای در حوزه فنی بازرگانی است. این افراد صلاحیت شرکت در کمیته فنی بازرگانی را از طرف دستگاه مناقصه گر دریافت می کنند. ارزیابی پیشنهادات مناقصه ها بر عهده این گروه است.


• ارزیابی کیفی پیشنهادات مناقصه گران: بررسی پیشنهاد های مناقصه گران از نظر استانداردها، کارایی، دوام و... در بخش ارزیابی فنی مناقصه گران توسط کمیته فنی بازرگانی اجرا می شود.


• ارزیابی کیفی مناقصه گران: بررسی کلی و جامع شخص حقیقی یا حقوقی که در مناقصه شرکت کرده است از نظر توانایی انجام تعهدات موجود در مناقصه است و بنا به تشخیص مناقصه گزار انجام می شود.

تعریف مناقصه

مناقصه در واقع عملی است که در بازار و حوزه تجارت برای فروش یا خرید خدمات و کالا ها انجام می شود. در این روش تمام پیشنهادات توسط برگزار کنندگان مناقصه بررسی می شود و برنده کسی است که کمترین قیمت را عرضه نموده است. در اصل مناقصه میدان مسابقه است و افراد برای برنده شدن باید طبق ارزشمندی کالا قیمت مناسب را پیشنهاد دهند.

تعریف مزایده

مزایده زمانی صورت می گیرد که یک شخص و یا سازمان، خدمت یا کالایی برای فروش به دیگران داشته باشد. روند کلی مزایده به این صورت است که شخص مزایده را از طریق رسانه های ارتباطی و روزنامه ها به عموم مردم اطلاع می دهد و در این اطلاعیه زمان و مکان مشخصی را برای بازدید از کالای خود معین می کند.

تفاوت مناقصه با مزایده

شاید اکنون این سوال برای بسیاری از افراد پیش اید که تفاوت اصلی جلسه و اسناد مناقصه با مزایده چه میباشد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که این موضوع کاملا صحت دارد که مناقصه و مزایده هر دو روش های قانونی برای فروش کالا و اشیا مختلف می باشند و هیچ مزیت و برتری نسبت به یکدیگر ندارد اما حقیقت ان است که این دو روش دارای تفاوت هایی با یکدیگر می باشند که توجه کردن به آنها بسیار ضروری است. اصلی ترین این تفاوت ان است که در این دو روش جایگاه فروشنده و خریدار با یکدیگر جابجا میشود. در حالت کلی در جلسه مناقصه اصولا خریدار تقاضای خود را برای خرید کالا مذکور ارائه میدهد و فروشندگان هم قیمت پیشنهادی برای فروش کالا مذکور را اعلام میکنن و در نهایت قیمت کالا به تدریج کاهش می یابد و کمترین قیمت پیشنهادی تعیین کننده خواهد بود و معامله را به اتمام میرساند.

مقایسه مزایده و مناقصه با مثال

مناقصه

هدف کلی در مناقصه و مزایده فروش کالا و خدمات است. اما در جزئیات و روال کار این دو عمل با یک دیگر تفاوت بسیار دارند. در مناقصه افرادی برنده هستند که کمترین قیمت را پیشنهاد دهند. مثلا یک شرکت بزرگ ساخت و ساز برای انجام پروژه های نمای ساختمانی مناقصه برگزرا می کند.
در این مناقصه تمام شرکت هایی که در حوزه نمای ساختمان فعالیت دارند شرکت می کنند. هر شرکت مبلغ پیشنهادی خود را در ازای انجام پروژه نما به شرکت برگزار کننده اعلام می کند. سپس کارشناسان طرف قرارداد پیشنهادات جمع آوری شده را بررسی و فردی را که کمترین مبلغ را ارائه کرده است انتخاب و اعلام می کند.

مزایده

در مزایده جای فروشنده و خریدار به شکلی تغییر می کند. در این روش فردی که کالا و خدماتی برای فروش دارد با اعلام از طریق رسانه ها و روزنامه، از خریداران دعوت به عمل می آورد. در زمان و مکان مشخص افراد گرد هم آمده و شخص برگزار کننده کالا و خدمت خود را معرفی می کند.
حال نوبت به خریداران است که مبلغ پیشنهادی خود را طبق ارزشی که آن کالا دارد اعلام نمایند. در اینجا فردی برنده است که بالاترین قیمت را میان جمعیت بیان کند. مثلا مزایده برای فروش کالاهای بسیار ارزشمند مثل فروش عتیقه ها و نقاشی های اصل و خدماتی از این دست برگزار می شود.

انواع مناقصه بر اساس اسناد مناقصه

در حالت کلی باید به این موضوع اشاره کرد که مناقصات بر اساس

اسناد مناقصه

ای و مراحل بررسی آنها به انواع مختلفی تقسیم می شوند که به ترتیب به آنها اشاره میکنیم:

1. مناقصه یک مرحله ای: در مناقصه یک مرحله ای تنها شرط برنده شدن، پیشنهاد دادن پایین ترین قیمت در ازای ارزش دریافت شده است. با توجه به این روند، نیازی به بررسی و صرف کردن زمان زیاد برای رد یا قبول کردن پیشنهادات لازم نیست. در واقع در این روش تیم ارزیابی تشکیل نشده و پاکت های پیشنهادی افراد در همان جلسه مناقصه باز شده و بررسی می شود.
   با اجرای یک جلسه، مناقصه یک مرحله به اتمام می رسد. زیرا معرفی محصول، جمع آوری پیشنهادات، بررسی پیشنهادات و اعلام برنده مناقصه در یک جلسه انجام می شود و نیاز به اجرای جلسه های متعدد نیست. این نوع از مناقصه برای کالاهایی صورت می گیرد که در بازار کیفیت کالاهای مشابه یکسان هستند.


2. مناقصه دومرحله ای:در مناقصه دو مرحله ای، با تشخیص فرد برگزار کننده مناقصه، تیم بررسی بازرگانی پیشنهادات تشکیل می شود. در این روش پیشنهادات افراد جمع آوری شده و طی بررسی های انجام شده و تشخیص صلاحیت از سمت کمیته فنی و بازرگانی برنده اعلام می شود.
   این مناقصه در دو مرحله انجام می شود. جلسه اول برای دریافت پاکت های پیشنهادات سازمان‌ها است و جلسه دوم پس از بررسی های گروه فنی بازرگانی برای اعلام برنده تشکیل می شود. مشخصه هایی که در تیم بررسی مهم واقع میشوند و تاثیر مستقیم در برنده شدن یک پیشنهاد دارد، برتری در مشخصات، استانداردها، کارایی ، دوام و… است.

انواع مناقصه بر اساس آگهی مناقصه

یکی دیگر از دسته بندی که میتوان در مورد برگزاری جلسات مناقصه داد به جز تقسیم بندی بر اساس اسناد مناقصه ای، دسته بندی بر اساس آگهی مناقصه است. در چنین موارد مناقصه را میتوان به موارد زیر تقسیم کرد:

1. مناقصه عمومی: هنگامی که فراخوان برگزاری جلسه مناقصه از نوع عمومی باشد و همه مردم بتوانند به عنوان مناقصه گران در آن حضور یابند میگوییم آگهی مناقصه عمومی است و تمامی مناقصه گران حق شرکت در این جلسه را دارند.


2. مناقصه محدود: مناقصه محدود نیز از آن دسته مناقصه اس به حساب می آید که باید به تشخیص مسئولین مناقصه گزار مورد تایید واقع شود و محدودیت ها یجلسه مناقصه نیز اصولا در این حالت با ذکر ادله ی کافی مورد تایید واقع گردد. در نهایت اگهی مناقصه محدود از طریق ارسال دعوتنامه برای مناقصه گرانی که دارای صلاحیت میباشند، ارسال میگردد.

مناقصه عمومی به دو قسمت تقسیم می شود:

• مناقصه داخلی: مناقصه ای است که در داخل کشور و برای مناقصه گران و پیمانکاران داخلی طراحی شده و فقط افرادی که داخل کشور هستند مجاز به شرکت در این مناقصه هستند.


• مناقصه بین المللی: مناقصه ای هست که از مناقصه گران و پیمانکاران سراسر دنیا برای شرکت در این جلسه دعوت به عمل می آید و افراد مشتاق می توانند در این مناقصه شر کت کنند.

انواع مزایده

مزایده در دو شکل حضوری و کتبی انجام می شود که در ادامه توضیح خواهیم داد:

• مزایده حضوری: به این نوع مزایده حراج هم گفته می شود که با حداقل امکانات و تشریفات انجام می پذیرد. مزایده حضوری همیشگی نیست و برای کالاهای کم ارزش تر و در مواقع فوری استفاده می شود.


• مزایده کتبی: نوعی از مزایده است که با طی کردن مراحل مخصوص به خود انجام می شود. این مزایده از طریق انتشارات برای عموم اطلاع رسانی میشود و همچنین برای اعلام نتیجه کمیسیون تشخیص تشکیل می شود. این نوع از مزایده تشریفات و قوانین مخصوص به خود را دارد  معاملات مهم در این دسته از مزایده برگزار می شوند.

ارزیابی کیفی مناقصه گران

یکی دیگر از مواردی که اصولا در اسناد مناقصه ای باید به ان اشاره شود در رابطه با ارزیابی کیفی مناقصه گران میباشد. در تعریف ارزیابی کیفی مناقصه گران میتوان گفت که به ارزیابی توان انجام تعهدات مناقصه گران از سوی مناقصه گزار و یا به تشخیص کمیته ی فنی میباشد و براساس قانون برگزاری مناقصات، شامل موارد زیر می گردد:

• ارزیابی‌ فنی‌ بازرگانی‌ پیشنهادها: فرآیندی‌ است‌ که‌ درآن‌ مشخصات‌، استانداردها، کارایی‌، دوام‌ و سایر ویژگی‌های‌ فنی‌ بازرگانی‌ پیشنهادهای‌ مناقصه‌ گران ‌بررسی‌، ارزیابی‌ و پیشنهادهای‌ قابل ‌قبول‌ برگزیده‌ می‌شوند.
  


• ارزیابی‌ مالی: ​فرآیندی‌ است‌ که‌ در آن‌ مناسب‌ترین‌ قیمت‌ از بین‌ پیشنهادهایی‌ که‌ از نظر فنی‌ بازرگانی‌ پذیرفته‌ شده‌اند، برگزیده‌ می‌شود.


• ارزیابی‌ شکلی: عبارت ‌است‌ از بررسی‌ کامل‌ بودن‌ اسناد و امضای‌ آنها، غیر مشروط‌ و خوانا بودن‌ پیشنهاد قیمت‌.

طبقه بندی معاملات مناقصه ای

از مهمترین مواردی که در اسناد مناقصه ای باید به آن اشاره شود، نوع طبقه بندی معامله میباشد. بر اساس ماده 3 قانون برگزاری مناقصات، معاملات‌ از نظر نصاب‌ (قیمت‌ معامله‌) به‌ سه‌ دسته‌ تقسیم‌ می‌شوند:

1. معاملات‌ کوچک‌: معاملاتی‌ که‌ کمتر از بیست‌میلیون‌ (۲۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال‌ باشد.


2. معاملات‌ متوسط‌: معاملاتی‌ که‌ مبلغ‌ مورد معامله‌ بیش‌ از سقف‌ مبلغ‌ معاملات‌ کوچک‌ بوده‌ و از ده‌ برابر سقف‌ ارزش‌ معاملات‌ کوچک‌ تجاوز نکند.


3. معاملات‌ بزرگ‌: معاملاتی‌ که‌ مبلغ‌ برآورد اولیه‌ آنها بیش‌ از ده‌ برابر سقف‌ ارزش ‌مبلغ‌ معاملات‌ کوچک‌ باشد.

اعضای کمیسیون مناقصه

اعضای کمیسیون مناقصه اصولا باید در اسناد مناقصه ای به طور کامل مشخص شوند. اعضای این کمیسیون به موارد زیر تقسیم می شوند:

• رئیس‌ دستگاه‌ مناقصه‌گزار یا نماینده‌ وی‌.


• ذی‌حساب‌ یا بالاترین‌ مقام‌ مالی‌ دستگاه‌ مناقصه‌گزار حسب‌ مورد.


• مسوول ‎فنی‌ دستگاه‌ مناقصه‌گزار یا واحدی‌ که‌ مناقصه‌ به ‎درخواست‌ وی‌ برگزار می‌شود.

وظایف اعضای کمیسیون مناقصه نیز به موارد زیر تقسیم میشود:

• ارزیابی‌ پیشنهادها و تعیین‌ پیشنهادهای‌ قابل‌ قبول‌ طبق‌ شرایط‌ و اسناد مناقصه‌


• تشکیل‌ جلسات‌ کمیسیون‌ مناقصه‌ در موعد مقرر در فراخوان‌ مناقصه‌


• بررسی‌ پیشنهادهای‌ مناقصه‌گران‌ از نظر کامل‌‎بودن‌ مدارک‌ و امضای‌ آنها و نیز خوانا بودن‌ و غیرمشروط‌ بودن‌ پیشنهادهای‌ قیمت‌ (ارزیابی‌ شکلی‌)


• ارجاع‌ بررسی‌ فنی‌ پیشنهادها به‌ کمیته‌ فنی‌ بازرگانی‌ در مناقصات‌ دو مرحله‌ای‌


• تعیین‌ برندگان‌ اول‌ و دوم‌ مناقصه‌ (طبق‌ ضوابط‌ مواد ۱۹ و ۲۰ این‌ قانون‌)


• تنظیم‌ صورتجلسات‌ مناقصه‌


• تصمیم‌گیری‌ دربارة‌ تجدید یا لغو مناقصه‌

فرایند برگزاری مناقصات

بر اساس قانون کشور ما فرایند برگزاری مناقصات و اسناد مناقصه به موارد زیر تقسیم می شوند:

1. تأمین‌ منابع‌ مالی‌.


2. تعیین‌ نوع‌ مناقصه‌ در معاملات‌ بزرگ‌ (یک‌ مرحله‌ای‌ یا دو مرحله‌ای‌، عمومی ‌یا محدود)


3. تهیه‌ اسناد مناقصه‌


4. ارزیابی‌ کیفی‌ مناقصه‌گران‌ درصورت‌ لزوم‌.


5. فراخوان‌ مناقصه‌.


6. ارزیابی‌ پیشنهادها.


7. تعیین‌ برنده‌ مناقصه‌ و انعقاد قرارداد.

چگونه در مناقصات برنده شویم؟

امروزه برای موفق شدن در هر حوزه ای در وهله اول باید شناخت کافی در آن زمینه داشته باشیم. پس در مرحله اول شما برای برنده و پیروز شدن در مناقصات باید مطالعه کافی در این زمینه داشته باشید و اطلاعات خود را به سطح عالی نزدیک کنید.
نکته بعدی این است که شرکت ها و سازمان های بزرگ دنیا، پروژه های خود را از طریق مزایده و مناقصه انجام می دهند. پس شما باید حواستان به اطلاع رسانی ها از سمت این شرکت و سازمان ها باشد تا اینکه زمان و مکان مناقصه را از دست ندهید. یکی از سایت هایی که میتوانید در آن اخبار مناقصه ها را دنبال کنید، پایگاه اطلاع رسانی مناقصات است.
مرحله بعدی داشتن آگاهی کامل شما در خصوص هر نوع معامله کاری و پیمانکاری است. زیرا که هر مناقصه و مزایده شرایط خاص و مخصوص به خود را دارد و شما با آگاهی از این شرایط می توانید بهتر عمل کنید. مرحله بعد از این که شرایط و ضوابط را مطالع کردید، فراهم کردن مدارک و مستندات برای ارسال و گرفتن مجوز شرکت در مناقصه است که سریعا باید انجام شود.
بسیاری از رقیبان دقیقا در همین مرحله از گردونه رقابت حذف می شوند. به این دلیل که یا در زمان مناسب مدارک خود را ارسال نکرده و یا با کم و کسری آن را ارسال کرده‌اند. پس حتما به خاطر داشته باشید که در این مرحله با سرعت و دقت کافی عمل کنید. در نهایت شما وظایف خود را به اتمام رسانده و حال منتظر اعلام نتایج باشید.

مزایا و فواید مناقصه چیست؟

مناقصه برای شرکت ها تازه تاسیس و نوپا بسیار مفید است. معمولا شرکت های تازه تاسیس سابقه اجرایی و عملیاتی در کارنامه خود ندارد. معمولا مناقصه گزارها طبق بررسی های انجام شده توسط کمیته فنی بازرگانی، شرکت های نوپا را تشخیص می دهند.
تنها راه شرکت در مناقصات پیمانکاری برای این موسسه ها ، داشتن پشتوانه مالی است در حدی که بتواند الزامات اولیه انجام پروژه را فراهم کند. در زمینه خدمات فنی-مهندسی و پیمانکاری، دریافت گواهینامه ها و رتبه بندی های لازم از سازمان های مشخص و مربوط می تواند یکی از اساسی ترین پیش نیازهای شرکت در مناقصات باشد.
اگر که یک شرکت نوپا و تازه تاسیس بتواند این شرایط را فراهم کند قطعا مجاز به شرکت در مناقصات خواهد. اما زمانی که این شرکت ها قادر نباشند به طور رسمی در مناقصه ها شرکت داشته باشند، فعالیت در قسمتی از موضوع پیمان (به عنوان مثال در نقش پیمانکار فرعی) علاوه بر ایجاد گردش مالی و سوابق اجرایی، به بالارفتن و ارتقای رزومه شرکت نیز کمک خواهد کرد.

شرایط شرکت در مناقصات دولتی

شرایط شرکت در مناقصات دولتی و خصوصی کنی با یک دیگر متفاوت تر است . به طور کلی مدارک و روند کار به یک شکل انجام می شود.مواردی و شرایط شرکت در مناقصات دولتی به شرح زیر می باشد:

1. افرادی که قصد شرکت در مناقصات دولتی را دارند باید برگه پيشنهاد قيمت خود و دیگر مدارک لازم را در پاكتی که با مهر شركت تأیید شده است؛ به اداره امورحقوقی و قراردادها تحویل دهند.


2. این امر الزامی است که شرکت کنندگان در مناقصه 20 میلیون ریال از مبلغی که پيشنهاد دادند را به صورت ضمانت‌نامه بانکی معتبر و يا به صورت وجه نقد بپردازند.


3. اگر فردی پس از اعلام نتایج و برنده شدن در مناقصه، انصراف دهد، تمام مبلغی که سپرده است به نفع شركت ضبط شده و با نفر دوم قرارداد بسته می‌شود.


4. برای درج آگهی در روزنامه، تمام هزینه را باید برنده مناقصه بپردازد.


5. شرکت در ماقصه به این منظور تلقی میشود که شخص تمام مفاد موجود در اسناد قرار داد را قبول کرده است.


6. در پروژه‌های خدمات نظافتی و توسعه فضای سبز مهلت اجرای کار، يک‌سال از تاريخ عقد قرارداد است.


7. تمام فرم‌های شرايط شركت در مناقصه و تمامی مدارک وابسته به آن باید توسط پیمانکار مهر و امضاء شود.


8. شرکت‌کنندگان باید پيشنهادات خود را در دو پاكت الف و ب به امور اداری تحویل دهند: در پاكت الف، اساسنامه و آگهی تأسيس شركت، فيش واريز يا ضمانت‌نامه معتبر مبنی بر واریز 20 میلیون ریال، سوابق شركت و برگه تأیید صلاحیت از اداره كار و امور اجتماعی را قرار می‌دهد. در پاكت ب، فرم شركت در مناقصه و پيشنهاد قيمت است.


9. اگر پيشنهادی که داده می‌شود، ابهام داشته باشد یا مشروط باشد یا سپرده و تضمین نداشته باشد و نیز پيشنهاداتی كه بعد از تاريخ تعیین شده ارائه می‌شوند، در مناقصه شرکت داده نمی‌شوند.


10. شرکت کنندگان فقط میتوانند افرادی باشند که از کارکنان دولت نیستند. شرکت کردن کارکنان دولت در مناقصات دولتی ممنوع است.


11. حقوق کارگران شركت خدماتی باید مطابق قوانين كار و امور اجتماعی پرداخت شود و این امر الزامی است.


12. پيمانكار باید توان مالی برای پرداخت حداقل 2 ماه حقوق و مزايای كامل افرادی كه برای انجام موضوع قرارداد استخدام شده‌اند را داشته باشد و این امر باید اثبات شود.


13. حضور یک نفر به عنوان نماینده از طرف پيمانكار در تمام ساعات كاری برای انجام هماهنگی‌های لازم همراه كارفرما الزامی است.


14. پيمانكار باید متعهد شود که بدون اطلاع كارفرما اقدام به تغییر یا اخراج نيروهای مشغول به كار فعلی نکند.

اصلاحیه حد نصاب معاملات،مصوبه سال 1400

مورخ 1400/02/19اصلاحیه حد نصاب معاملات در حضور هیئت وزیران و وزارت امور اقصادی و دارایی برگزار شد. در متن این مصوب نامه حد نصاب قانون برگزاری مناقصات ذکر شده است که :
الف - معاملات کوچک: معاملاتی که مبلغ معامله تا س قف مبلغ ششصد و پنجاه میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۶۵۰) ریال باشد.
ب- معاملات متوسط: معاملاتی که مبلغ معامله بیشتر از سقف معاملات کوچک بوده و از مبلغ شش میلیارد و ششصد و پنجاه میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۶۶۶۵۰) ریال تجاوز نکند.
پ- معاملات بزرگ: معاملاتی که مبلغ برآورد اولیه آنها بیش از مبلغ شش میلیارد و ششصد و پنجاه میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۶۶۵۰) ریال باشد.
برای اطلاع از متن اصلی مصوب نامه حد نصاب لطفا کلیک بفرمایید.

مقالات پیشنهادی :

مناقصه پنجره دوجداره upvc

قوانین برگزاری مناقصات

برگزاری مناقصات رایگان (مزایای مناقصه رایگان)